غدغه‌های جدی این روزهای خبرنگاران از نگاه یک روزنامه‌نگار باسابقه

فریدون صدیقی از پیشکسوتان عرصه روزنامه‌نگاری مهم‌ترین دغدغه این روزهای خبرنگاران را بطالت روحی و روانی می‌داند؛ او می‌گوید: آن چیزی که خبرنگاران احساس می‌کنند این است که هر چه کار می‌کنند، دیده نمی‌شوند، آن چیزی که تولید می‌کنند توسط مخاطب دیده نمی‌شود، چراکه به نیاز مخاطب پاسخ نمی‌دهند. اگر هم به موضوعات مورد علاقه مخاطب می‌پردازد، عمقی ندارد.

او می‌گوید: اگر بخواهیم از دغدغه‌ی عمده و جدی روزنامه‌نگار بگوییم، باید به امنیت شغلی و حرفه‌ای‌اش از منظر معیشتی بپردازیم؛ آنقدری که پاسخگوی حداقل‌های زندگی‌اش باشد.

این روزنامه‌نگار پیشکسوت با اشاره به دغدغه‌های این روزهای خبرنگاران می‌گوید: زمانی بر این باور بودم که ممکن است روزنامه‌نگار امنیت شغلی نداشته باشد ولی امنیت حرفه‌ای دارد. امنیت حرفه‌ای بدین معنا که یک فرد روزنامه‌نگار کارش را بلد است، یک روزنامه نشد، در رسانه دیگر، هفته‌نامه نشد، خبرگزاری و سایت و رادیوی دیگر کارش را ادامه می‌دهد و این یعنی تولید خلاقیت. الان متاسفانه به این نتیجه رسیده‌ام که آن امنیت هم چندان برای خبرنگار حرفه‌ای وجود ندارد. این وجود نداشتن به این معنی است که اغلب بیکار هستند. وقتی که بیکار باشند، تکلیفشان در شرایطی که به سر می‌بریم روشن است. از قیمت‌های سرسام‌آور گرفته تا برخی موارد دیگر که هرگونه توضیحی در این زمینه تکراری به نظر می‌آید.

صدیقی سپس به مهمترین مشکل این روزهای خبرنگاران اشاره می‌کند و می‌گوید:  مهمترین مشکلی که در حال حاضر روزنامه‌نگار با آن روبه‌روست این است که یا بیکار است یا نگران این است که کارش را از دست بدهد. به این دلیل که مخاطبِ رسانه آنچنان وجود ندارد و وقتی که مخاطب کم باشد، روزنامه‌های ایران که در پیشخان هستند و معدودند، روزبه‌روز آب می‌شوند. وقتی خریدار کم شود، به تبع آگهی به عنوان بخشی که کمک می‌کند به بنگاه مطبوعاتی که بتواند گردش مالی رسانه را سامان دهد، کاهش می‌یابد. اینها، رسانه را با دغدغه و نگرانی تعطیلی مواجه می‌کند و این به خوبی مشخص است و مسئله جدی است. می‌بینیم که تعدادی روزنامه منتشر نمی‌شوند و درواقع نشر آنها در فضای مجازی است، روی کاغذ نیست و در نهایت اگر نسخه‌ای هم چاپ می‌شود آنقدر ناچیز است که اصلا دیده نمی‌شود. مجموعه این عوامل به امنیت شغلی رونامه‌نگار لطمه می‌زند. در نتیجه بیکار می‌ماند و یا هر لحظه نگران این است که روزنامه‌اش تعطیل شود و رسانه‌اش با کاهش نیرو روبه‌رو شود و خودش یکی از قربانیان این کاهش نیرو باشد.

این استاد روزنامه‌نگاری روحیه کار خبرنگاران در شرایطی که با این مشکلات یاد شده مواجه است را روحیه‌ای ویرانگر می‌داند و می‌گوید: با این مشکلات خبرنگار احساس می کند کارش بیهوده است و آنچه را که تولید می‌کند ثمربخش نیست و مابه‌ازای بیرونی ندارد. ما در دوره‌ای اغلب خبرنگاران را کارمند اداره کردیم که کار اداری و غیرخلاقه انجام بدهند، کارت بزنند و زمانی را پر کنند. الان کار به جایی رسیده که تولید و انتشار و تکثیر خود همین‌ها هم با مشکل مواجه شده و خبرنگار احساس بطالت می‌کند، احساس می‌کند به خودش و حرفه‌اش بدهکار است.

صدیقی می‌گوید: باید امیدوار بود. امیدوارم گشایشی در رفتار رسانه‌ای کلان جامعه صورت بگیرد و رسانه‌ها بتوانند مرجعیت از دست رفته خودشان را بازآفرینی کنند و به مخاطب برسند.

فریدون صدیقی تصریح می‌کند: قلبم به درد می‌آید اگر ببینم نسلی که در حال تکاپوست از کارش بازمانده است. می‌خواهم بگویم آن کسی که دانشجوست و در شرایط کار قرار نگرفته، چه باید بکند؟ تنها امید این است که خودش در حوزه‌ای که تحصیل می‌کند به دانش و مهارتش اضافه کند. امیدوارم نظام آموزشی ما برای دانشجویان روزنامه‌نگاری فکری کند تا جمع بیکاران ارتباطات و روزنامه‌نگاری پردامنه نشود. باید امیدی مبتنی بر واقعیت شکل بگیرد و امیدوارم وزارت ارشاد و معاونت مطبوعاتی چاره‌ای برای این مسائل کنند.