اخبار رسانهمقالات

ماموریت نامقدس یک عنکبوت سیاه

آنچه امروز در قامت فیلمی به نام «عنکبوت مقدس» شاهد آن هستیم در ظاهر باز کردن ماجرای قتل چند زن خیابانی در مشهد است که به دست فردی به نام سعید حنایی انجام شد. «عنکبوت مقدس» از زاویه نگاه یک خبرنگار خیالی ماجرای قتل‌ها و پیدا شدن قاتل و محاکمه وی را به نمایش می‌گذارد.

همزمان با این فیلم که در اردن و با حضور بازیگران مهاجر ایرانی ساخته شده، در داخل ایران فیلم دیگری به نام «عنکبوت» اکران شد که همین ماجرا را روایت می‌کند. ساخت فیلمی در ایران بر اساس ماجرای قتل‌های زنجیره‌ای زنان خیابانی در مشهد، نشان دهنده این است که مدیریت فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران آنقدر انعطاف دارد که اجازه ساخت اثری درباره یک حادثه چالش برانگیز را صادر کند و آن فیلم را به اکران عمومی برساند. ولی آنچه باعث شد «عنکبوت مقدس» نه یک فیلم سیاسی بلکه یک اثر سیاسی شود، نه نمایش ماجرای جنایت شخصی به نام حنایی، بلکه لایه‌های زیرین این فیلم است که در آن همان خط تخریب باور‌ها و ایمان‌های کارساز ملت را دنبال می‌کند. خطی که دشمن در طول چند دهه پس از انقلاب بار‌ها و بار‌ها در قالب محصولات به ظاهر فرهنگی و هنری، آن را دنبال کرده است. از زمان ساخت فیلم «بدون دخترم هرگز» در سال ۱۹۹۱ میلادی که در آن جامعه ایرانی وحشی و عقب افتاده نمایش داده شد تا «عنکبوت مقدس» محصول سال ۲۰۲۲ خط فکری سفارش دهندگان فیلم‌های ضد ایرانی تغییر محسوسی نداشته است.
حمله مستقیم فیلم «عنکبوت مقدس» به باور‌های مذهبی و ارادت مردم ایران به امام رضا (ع)، در لایه نخست می‌تواند نشانه‌ای از ضدیت فیلمساز با مذهب باشد، همان طور که حتی مسیحیت نیز در آثار سینمای غرب از گزند توهین و تحریف در امان نمانده است. اما در لایه زیرین فیلمساز به خوبی نقش و جایگاه امام رضا (ع) در باور‌های ملی ایرانیان را هدف گرفته است. در فرهنگ ایرانیان، فارغ از اینکه یک ایرانی مسلمان باشد یا نباشد، اینکه آیا مسلمان شیعه باشد یا مسلمان اهل سنت، برای همه امام رضا (ع) و حرم ملکوتی ثامن الحجج علیه السلام، یک پناهگاه و بارگاه قدسی است. وجود حرم امام رضا (ع) در ایران، باعث ارتباط قوی فرهنگی میان مردم ایران و سایر همسایگان مسلمان نیز می‌شود. برای مردم ایران امام رضا (ع) در کنار سایر نماد‌های ملی و تاریخی قرار دارد و نمی‌توان ایرانی بود و عشق به امام رضا (ع) را نداشت. در فیلم «عنکبوت مقدس» عامدا تلاش می‌شود تا این جایگاه ابدی خدشه دار شود. نیت این کار چیست؟ پاسخ را می‌توان در یکی از بیانات مقام معظم رهبری در نماز جمعه تهران در دهه ۷۰ جستجو کرد. ایشان می‌فرمایند «دشمن سه هدف مرحله‌ای و مقطعی را تعقیب می‌کند. اول، عبارت است از تخریب وحدت ملی؛ یکپارچگی ملت ایران را بشکنند و تخریب کنند. دوم، تخریب ایمان و باور‌های کارساز در دل مردم؛ یعنی به تخریب ایمان‌ها و باور‌ها و اعتقاداتی که این ملت را از یک ملت عقب افتاده‌ی توسری‌خور، به یک ملت پیشرو و شجاع و میداندار در دنیا تبدیل کرد، بپردازند. این حرکت، با اعتقادات و باور‌هایی انجام گرفت؛ بدون این باور‌ها که انسان حرکت نمی‌کرد و این ملت پیش نمی‌رفت. دشمن می‌خواهد این باور‌ها را در ذهن ملت ما تخریب کند. سوم، تخریب روح امید و تخریب آینده در ذهن مردم.» (بخشی از بیانات مقام معظم رهبری در خطبه‌های نماز جمعه، ۲۶/۰۹/۱۳۷۸)
در ماه‌های اخیر تلاش‌های گسترده رسانه‌هایی مانند بی بی سی فارسی و ایران اینترنشنال در تخریب زبان فارسی به عنوان یک عامل وحدت بخش در ایران، که ملت ایران را قرن‌ها است در کنار هم مانند یک خانواده بزرگ نگه داشته است، بخشی از همان جنگی است که امروز در قالب فیلم «عنکبوت مقدس» با آن روبرو هستیم. هدف از وهن جایگاه امام رضا (ع) اگرچه آنقدر حقیر و ابتر است که راه به جایی نبرد، اما بخشی از پازلی است که برای گسست در یکپارچگی ملی ایرانیان چیده شده است.
فیلم ضعیف «عنکبوت مقدس» که در فستیوال کن، از سوی مخاطبان جزو ضعیف‌ترین فیلم‌های حاضر در جشنواره شناخته شد، تنها به لطف دیدگاه سیاسی این جشنواره، در بخش بهترین بازیگر زن، به جایزه رسید. در نهایت هم این فیلم مانند دیگر فیلم‌های ضد ایرانی به خاطر ضعف‌های آشکار هنری، جایی در سینما پیدا نخواهد کرد و تنها با دست و پا زدن‌های سیاسی و حمایت‌های دستوری فستیوال‌های فیلم، رد و اثری از آن در سینمای جهان باقی خواهد ماند. اما عادی انگاری ساخت چنین آثاری باعث خواهد شد تا فیلمسازان گمنامی مانند «علی عباسی» به خود جرات جسارت‌های بیشتر به نماد‌های فرهنگی و باور‌های مذهبی و ملی ایرانیان را می‌دهد. خطر این کار همان طور که مقام معظم رهبری در نزدیک به سه دهه پیش هشدار دادند منجر به تخریب روح امید در مردم می‌شود.

 

 

واکنش‌ها به اهانت فیلم «عنکبوت مقدس» به ساحت امام رضا(ع)

جمعی از هنرمندان، پس از توهین فیلم «عنکبوت مقدس» به ساحت هشتمین اختر تابناک آسمان ولایت، حضرت علی ابن موسی الرضا (ع)، با انتشار مطالبی در صفحات شخصی خود در فضای مجازی به این موضوع واکنش نشان دادند.

شاعران نیز در چند روز گذشته با انتشار سروده‌هایی در وصف امام رضا (ع) ارادت خود را به ساحت مقدس ایشان ابراز کردند. نغمه مستشار نظامی، از بانوان شاعر که در چند سال اخیر به واسطه انتشار ترکیب‌بند‌های آیینی مورد تحسین اهل ادب قرار گرفته، در جدیدترین سروده خود که بخشی از ترکیب‌بند رضوی اوست، ارادت خود را به ساحت مقدس امام رضا (ع)، اینگونه ابراز کرده است:

سلام‌ای نور ایمان، چشم ایران، شمس جاویدان
سلام‌ای آفتاب هشتمین، آیینه قرآن

سلام‌ای وارث پیغمبران از آدم و خاتم
سلام‌ای مژده جنت، سلام‌ای روح و‌ای ریحان

سلام‌ای روشنای دیده‌های منتظر بر در
سلام‌ای مه، سلام‌ای دل، سلام‌ای روشنای جان

سلام‌ای تکیه‌گاه امن مشتاقان و مهجوران
سلام‌ای آفتاب هشتمین،‌ای مرد مردستان

سلامی از شمال و شرق و غرب و از جنوب دل
سلام از جای جای کشور آزادگان، ایران

سلام‌ای در کویر تشنه نامت مژده رویش
سلام‌ای آسمان،‌ای بیکران،‌ای حضرت باران

سلامم را تو پاسخ گفته‌ای با تابش عشقت
دلم آرام شد در ساحل آرامش عشقت

مصطفی محدثی خراسانی نیز در روز‌های گذشته با انتشار مطلبی تحت عنوان «غم غربت»، به بازخوانی شعری کمتر خوانده شده از زنده‌یاد سیدحسن حسینی پرداخت:

مهمون از راه اومده شهر شده آماده
بازم امشب تو حرم غلغله و فریاده

دل گنبد داره از غصه و غم می‌ترکه.
چون هزار تا دل غمگین تو خودش جا داده

قد گلدسته، وقاری داره امشب که نگو
رو ضریح ِ قامتش دست ِنیاز باده

تشنگی مثل گدایی که دروغی باشه
دم سقاخونه زیر دست و پا افتاده

غم غربت اومده دخیل ببنده به دلم
به خیالش دل من پنجره فولاده!

اسماعیل امینی نیز در آستانه فرارسیدن دهه کرامت، به انتشار سروده‌هایی از زنده‌یاد مهدی اخوان ثالث و مرحوم قیصر امین‌پور در شکوه سیرت امام رضا (ع) پرداخت:‌ای علی موسی الرضا.‌ای پاک مرد یثربی، در طوس خوابیده
من تو را بیدار می‌دانم

***

کاش من هم عبور تو را دیده بودم
کوچه‌های خراسان تو را می‌شناسند

***

کمیل کاشانی نیز اینگونه سرود:

نور رضا (ع) همیشه در ثبوت است
شمس شموس طوس، لایموت است

به جشنواره‌های «کَن» دلخوشید
که روحتان تشنه کف و سوت است

خانه اندیشه پست شما
سست‌تر از خانه عنکبوت است

سیدمجید بنی‌فاطمه، مداح اهل بیت (ع)، نیز با انتشار تصویری از خود در لباس خادمی امام رضا (ع)، سروده‌ای از سیدحسن رستگار در وصف ثامن الحجج، علی ابن موسی الرضا (ع) را بازنشر کرد:

باید غبار صحن تو را طوطیا کنند
«آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند»

هوهوی باد نیست که پیچیده در رواق
خیل ملائکند رضا یا رضا کنند

بازار عاشقان تو از بس شلوغ شد
ما شاعرت شدیم که ما را سوا کنند

«هرگز نمیرد آنکه دلش» جَلد مشهد است
حتی اگر که بال و پرش را جدا کنند

هرکس به مشهد آمد و حاجت گرفت و رفت
او را به درد کرببلا مبتلا کنند

دردی عظیم و سخت که آن درد را فقط
با یک نگاه گوشه‌ی چشمت دوا کنند

از آن حریم قدسی‌ات آقای مهربان
«آیا شود که گوشه چشمی به ما کنند؟»

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *